Yerel yönetimler, toplumun her kesimine hizmet götürmekle yükümlüdür. Spor alanı da belediyelerin en önemli sorumluluklarından biridir. Gençlerin spora yönlendirilmesi, amatör branşların desteklenmesi ve sağlıklı bir toplumun inşası için belediyelerin amatör spor kulüplerine sağladığı katkılar özel bir yere sahiptir.
Yerel Yönetimler ve Spor Anlayışı
Ne yazık ki birçok yerde spor denildiğinde akla yalnızca futbol gelmektedir. Oysa spor; bireysel ve takım sporlarının tamamını kapsayan geniş bir alandır. Yerel yönetimlerin sporu sadece futbol vb. olarak görmesi, diğer branşların gelişimini gölgelemekte ve gençlerin farklı spor dallarına yönelmesini engellemektedir. Belediyeler, futbol kadar değerli olan voleybol, basketbol, yüzme, atletizm, güreş, okçuluk, yelken, yamaç paraşütü, hava modelciliği, bisiklet gibi pek çok branşa da destek vermelidir. Böylece sporun tabana yayılması, gençlerin farklı yeteneklerini keşfetmesi ve toplumda sağlıklı bir spor kültürünün gelişmesi mümkün olacaktır.
Amatör Spor Sadece Futboldan İbaret Değildir
Türkiye’de “amatör spor kulübü” denildiğinde çoğu kişinin aklına ilk olarak futbol geliyor. Oysa amatör spor; voleybol, basketbol, hentbol, atletizm, yüzme, güreş, tekvando, judo, eskrim, kürek, kano, bisiklet, yelken, yamaç paraşütü, okçuluk gibi çok geniş bir alanı kapsar. Bu branşların her biri gençlerin hem fiziksel hem de zihinsel gelişimine farklı katkılar sağlar. Futbolun popülerliği sebebiyle çoğu zaman ön plana çıkması doğal olsa da, belediyelerin destek politikalarında tüm amatör branşların eşit şekilde değer görmesi toplumsal faydayı artırır. Çünkü sporun asıl amacı yalnızca bir oyunda başarı değil, bireylerin sağlıklı, disiplinli ve sosyal bir yaşam sürmesidir.
Yasal Dayanak
Belediyelerin spor kulüplerine destekleri, 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 7405 sayılı Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu çerçevesinde düzenlenmiştir. Bu kanunlar belediyelere; gençlik ve spor hizmetleri yapma, amatör kulüplere malzeme ve nakdi yardım sağlama, tesis kurma ve mevcut tesisleri kullandırma yetkisi tanır.
5393 sayılı Belediye Kanunu – Madde 14/b
Belediyeler, gençlik ve spor hizmetleri yapabilir; bu amaçla amatör spor kulüplerine malzeme ve nakdi yardımda bulunabilir, amatör spor müsabakaları düzenleyebilir.
5393 sayılı Belediye Kanunu – Madde 59/g
Belediye bütçesinden, amatör spor kulüplerine nakdi yardım yapılabilir. Ayrıca belediyeler, profesyonel spor kulüplerine doğrudan mali yardım yapamazlar, yalnızca tesis veya ayni destek sağlayabilirler.
7405 sayılı Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu – Madde 19
Belediyeler, amatör spor kulüplerine ve sporcularına destek olabilir. Bu kanun, belediyelerin bu desteği nasıl yapabileceğini netleştirir.
Bütçe Sınırı
Belediyeler, kendi bütçelerinin en fazla %7’si oranında amatör spor kulüplerine nakdi yardımda bulunabilir. Bu oran üst sınırdır; yani belediye isterse hiç nakdi yardım yapmayabilir ya da bu desteği daha düşük tutabilir. Ödeneğin hangi kulüplere, hangi oranda dağıtılacağı ise tamamen belediye idaresinin inisiyatifindedir.
Profesyonel Kulüplere Yardım Yasağı
Kanun açık şekilde belirtmiştir: Profesyonel spor kulüplerine nakdi yardım yapılması mümkün değildir. Belediyeler yalnızca amatör kulüplere doğrudan destek olabilir. Profesyonel kulüpler ise ancak tesis kullanım hakkı, lojistik ya da organizasyon desteği gibi dolaylı imkânlardan faydalanabilir.
Yardım Türleri
Belediyelerin spor kulüplerine desteği sadece nakdi ödenekle sınırlı değildir. Uygulamada şu alanlarda katkılar sağlanabilmektedir:
- Ayni Yardım: Spor malzemesi, kıyafet, ekipman desteği
- Tesis Desteği: Sahaların, spor salonlarının ve yüzme havuzlarının ücretsiz veya düşük bedelle tahsisi
- Lojistik Destek: Ulaşım, konaklama ve kamp imkânlarının sağlanması
- Organizasyon Desteği: Turnuva, festival, müsabaka düzenlenmesi ve tanıtım faaliyetleri
Seçim Yetkisi
Ödenek aktarılacak spor kulüplerinin belirlenmesi, belediye meclisinin ve encümenin alacağı kararlarla şekillenir. Bu noktada, belediyeler kendi yerel önceliklerine, kulüplerin faaliyet çeşitliliğine, sporcu sayılarına veya başarı durumlarına göre farklı destek politikaları geliştirebilir.
Sonuç
Belediyelerin spor kulüplerine sağladığı destekler, gençlerin spora kazandırılması ve amatör branşların yaşatılması açısından kritik önemdedir. Ancak unutulmamalıdır ki; bu destekler profesyonel kulüplere nakdi olarak aktarılamaz, sadece amatör spora yöneliktir. Belediyeler, sporun tabana yayılması için bu yetkilerini doğru kullandığında, hem kulüpler güçlenecek hem de toplum daha sağlıklı bir yapıya kavuşacaktır.
5393 Sayılı Belediye Kanunu
Madde 14/b
“Belediye, gençlik ve spor hizmetlerini yapar, amatör spor kulüplerine malzeme ve nakdi yardım yapar, amatör spor karşılaşmaları düzenler…”Madde 59/g
“Amatör spor kulüplerine nakdi yardım yapılması ve gerekli desteğin sağlanması için bütçeye ödenek konulabilir. Bu amaçla ayrılacak ödenek, belediye bütçesinin %7’sini geçemez.”7405 Sayılı Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu
Madde 19
“Gençlik ve spor hizmetlerinin yerine getirilmesinde belediyeler, amatör spor kulüplerine ve sporcularına destek sağlayabilirler. Profesyonel spor kulüplerine nakdi yardım yapılamaz. Belediyeler, spor tesisleri kurabilir, mevcut tesisleri kulüplerin kullanımına tahsis edebilir.”
